Vangstcijfers paling
In Nederland was de commerciële vangst op paling tot 2009 ongeveer 920 ton per jaar en de vangst door sportvissers ongeveer 200 ton per jaar. In 2013 waren de commerciële vangsten met 75% afgenomen en is de palingvangst van de sportvisserij tot 100 ton gereduceerd.
Vanwege CITES- en EU-regelgeving is de export van glasaal buiten de EU vanaf 2010 volledig gestopt. Tot dan werden grote hoeveelheden glasaal door Zuid-Europese vissers naar Azië verzonden. In 2004 was dit nog meer dan 200.000 kg, in 2010 gaf CITES als laatste keer een exportvergunning voor 14.000 kg glasaal voor de export naar Azië. Een kilo glasaal bevat ruim 3000 jonge palinkjes. EU regelgeving zorgt voor beperking van de vangst. Daarbij is vanaf juni 2013 de verplichting om 65% van de gevangen glasaal te gebruiken voor herbevolking (restocking).
Uittrek schieraal naar zee
In de Europese Unie is de doelstelling dat 40% van de schieraal kan terugkeren naar zee. Het streefbeeld voor herstel van de aal is dat de uittrek van schieraal uit Nederland van 400 ton per jaar nu toeneemt naar 4.100 ton per jaar. Dit streefbeeld staat al jaren ter discussie omdat elk Europees land dit op haar eigen manier berekend. Het streefbeeld is een mathematisch berekend getal dat geen rekening houdt met veranderde omstandigheden. Daarom pleit DUPAN ervoor om per gebied een streefbeeld te bepalen dat gebaseerd is op intrek en werkelijke waarnemingen. Alleen zo kan het beheer per gebied duurzaam worden gerealiseerd.
Uitzet jonge paling
Herbevolking van zoetwatergebieden met van jonge paling helpt mee aan een betere palingstand. Uitzet van paling wordt overal in Europa al sinds begin 20e eeuw toegepast.
Vanaf 2010 zet Stichting DUPAN in samenwerking met het ministerie van Economische zaken en Europa jaarlijks miljoenen glasaaltjes en honderdduizenden jonge palingen (pootaaltjes) uit in de Nederlandse binnenwateren. Dit is een verplichte maatregel vanuit Brussel (EU Aalverordening Art.7) en een onderdeel van het Nederlands Aalbeheerplan. Een deel van het benodigde geld komt uit het Eel Stewardship Fund®
In 2014 werden ruim 8 miljoen jonge palingen (glasaal en pootaal) uitgezet. Een recordcijfer, mogelijk gemaakt door de enorme hoeveelheden glasalen aan de Engelse en Franse kusten. In 2016 werden 3,5 miljoen jongen uitgezet. In 2017 is de verwachting dat dit meer dan 4 miljoen stuks zal zijn.
Verschil tussen glasaal en pootaal
Glasaal is de jongste soort paling die we onderscheiden in Europa. Deze visjes van ongeveer 7 cm, en ongeveer 0,3 gram in gewicht, zijn volledig transparant als ze uit het zoute zeewater aankomen in de riviermondingen van de Europese kusten. De kleine, kwetsbare visjes proberen via de weinige openingen die de kusten nog bieden, de zoete opgroeigebieden te bereiken. Van zwemmen is nauwelijks nog sprake. De getijdestromingen brengen de glasaaltjes al dan niet op hun plaats van bestemming. Zodra de glasaaltjes in zoet water zijn en zich gaan voeden, pigmenteren ze; de aaltjes krijgen dan een donkergrijze kleur. De intrek van glasaal verloopt van november in het Zuidelijkste puntje van Frankrijk, tot halverwege mei in Engeland. Buiten die periode om is er geen glasaal beschikbaar voor herbevolking van wateren. In Nederland is het seizoen nog korter, omdat herbevolking niet mogelijk is bij watertemperaturen lager dan 10 graden.
Pootaal is glasaal die enkele maanden in een kwekerij heeft doorgebracht. In Nederland worden de herbevolkingsprojecten voor 2/3 deel met glasaal en voor 1/3 deel met pootaal uitgevoerd. De filosofie hierachter is dat pootaal groter en weerbaarder is. Het is een goede zwemmer die gemakkelijker aan roofdieren zoals vissen en vogels ontkomt. Bijkomend voordeel is dat pootaal ook verder buiten het seizoen beschikbaar is.
Glasaal en pootaal: pootaal is ongeveer een factor 20 groter (in gewicht).
Wetenschappers toonden aan dat pootaaltjes – eenmaal in de natuur – hetzelfde groeigedrag vertonen als glasaaltjes. Klik hier voor het onderzoek. Van uitgezette aaltjes in het algemeen, is wetenschappelijk aangetoond dat zij – net zo goed als via natuurlijke weg ingetrokken glasaaltjes – wanneer opgegroeid tot geslachtsrijpe exemplaren, dezelfde route naar de Sargassozee nemen om opnieuw voor nageslacht te zorgen. Klik hier voor het onderzoek.
Aanvullende maatregelen
De Europese Unie heeft maatregelen ingesteld ter verbetering van de palingstand. Van alle gevangen glasaal is 65% bestemd om elders in Europa teruggeplaatst te worden. Dit gebeurt in leefgebieden die een verbinding hebben met zee. Verder zal de Europese Unie maatregelen nemen om barrières weg te nemen uit de migratieroutes van de paling. Dit moet gebeuren door vistrappen en speciale paling-bypasses te maken, zodat de glasaal, jonge en volwassen palingen zich kunnen verplaatsen van en naar hun geboortegrond.
De levenscyclus van paling is echter verstoord door de vele barrières aan de kusten en in het binnenwater. Tot het moment dat paling zelfstandig Nederland weer in en uit kan zwemmen (in Nederland is tot 2027 geen overheidsgeld beschikbaar) zet DUPAN in samenwerking met beroeps- en sportvissers – naast jonge paling in het binnenwater – in het najaar handmatig vele duizenden geslachtsrijpe palingen over de dijken naar zee. Palinguitzet en Paling Over De Dijk zijn daarmee effectieve, tijdelijke maatregelen om de palingstand te stimuleren.
