11 Maart 2020
Dr. Willem Dekker, de gerenommeerde Nederlandse palingwetenschapper van de Zweedse universiteit SLU deed zijn uitspraak vandaag tijdens de palingconferentie in het Duitse Potsdam, waar vertegenwoordigers van de politiek, de internationale wetenschap en natuurorganisaties, en de Europese sector de laatste stand van zaken rond de palingstand bespraken.
Wetenschapper Willem Dekker zette in de 80-er jaren de verslechterende toestand van de aal op de politieke kaart. Volgens hem is de palingstand op een historisch laag niveau, maar laat sinds 2011 gelukkig een begin van herstel zien. Door sommigen wordt een beeld geschetst dat de soort op uitsterven staat, maar daarvan is volgens Dekker, bij lange na geen sprake. “Om te beoordelen of een diersoort zich werkelijk in kritieke toestand bevindt, heeft de IUCN een reeks van criteria opgesteld. Toepassing van deze criteria laat zien, dat dit voor paling niet het geval is. De soort is de afgelopen vier-vijf decennia echter wel met 90% afgenomen. Als er in 2009 geen beschermingsmaatregelen zouden zijn genomen, dan zou er op een dag wel sprake kunnen zijn van een kritieke toestand.”
IUCN beoordeelt de paling als “critically endangered”, ondanks dat de soort aan vier van de vijf criteria daarvoor bij lange na niet voldoet. Volgens Dekker is die beoordeling niet nuttig, omdat het niet informeert over de huidige, verbeterende toestand, en niet bijdraagt aan de zo broodnodige bescherming. Hij betwijfelt of de beoordeling als “critically endangered”, op grond van alleen de 90% afname, wel correct is.
Willem Dekker: “Sinds 2011, twee jaar na de invoering van de Europese Aalverordening, zien we de hoeveelheid jonge paling toenemen. Een risico op uitsterven is dan ook absoluut niet aan de orde. Van een volledig herstel van de palingstand is echter ook geen sprake. Dat gaat om biologische redenen nog heel lang duren en dat maak ik in mijn leven helaas niet meer mee. Er moet door veel Europese landen nog veel worden gedaan om alle maatregelen in de Aalverordening uit te voeren. Maar de inspanning van veel andere landen zijn tot nu toe succesvol gebleken. We hebben daarmee een klein wonder verricht.”
Vorig jaar baarde Willem Dekker, die deel uit maakt van de ICES-wetenschappelijke werkgroep Working Group for Eel, opzien met de presentatie van de nieuwste cijfers over de aanwas van jonge paling sinds 2011. Daaruit bleek dat het aantal jongen jaarlijks met 8,5% stijgt.
Alex Koelewijn, voorzitter van Stichting DUPAN, die zich sterk maakt voor verbetering van de palingstand sprak namens de Nederlandse sector tijdens de conferentie in Potsdam. Hij herkende zich in de conclusies van Willem Dekker: “Wij rapporteren al jaren dat de palingstand duidelijke tekenen van herstel vertoont, maar we krijgen daarvoor niet bij iedereen gehoor. Dat de wetenschap deze bevindingen bevestigd, is voor de sector een hart onder de riem en geeft ons de motivatie om door te gaan op de in 2009 ingeslagen weg om de palingstand blijvend te verbeteren. Op die manier kunnen we ook in de verre toekomst blijven genieten van de natuur en van de cultuur die paling in Nederland en Europa omringt.”
