Maand: juni 2020

4/10 We moeten de paling een handje helpen!

Geplaatst op

De 10 geboden van DUPAN: deel 4 van 10

12 Juni 2020

DUPAN bestaat dit jaar 10 jaar. In het kader daarvan kijkt DUPAN terug op 10 jaar samenwerking; in Nederland, in Europa, door de overheid, wetenschap, natuurorganisaties en de sector. 10 jaar waarin de wereld rondom paling veranderde van ‘onwetend’ naar ‘bewust’ en waarin met vereende krachten veel werd bereikt.

We moeten de paling een handje helpen!

Tien jaar geleden werd DUPAN opgericht met het doel om een substantiële bijdrage te leveren aan een versneld herstel van de palingstand en verbetering van de migratiemogelijkheden voor paling in Nederland en Europa. Meer doen dat de wet ons voorschrijft, zo gold toen de insteek. DUPAN zegde toe miljoenen te investeren in herstel. Die belofte zijn we meer dan nagekomen. We hebben veel, heel veel gedaan om de paling daadwerkelijk te helpen. Lees hier de visie van DUPAN, en hier over de doelen van onze stichting, zoals vastgelegd bij de oprichting in juni 2010.

In de Aalverordening staat dat lidstaten maatregelen moeten nemen om de migratieroutes voor paling te herstellen. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Een oplossing die voor een zalm werkt, zoals een vistrap, werkt voor paling juist niet. Een barrière oplossen voor paling is dan ook maatwerk. En elke barrière is weer anders. Nog meer maatwerk. Het zou dan ook honderden miljoenen kosten om alle barrières op te lossen. Vanuit die gedachte is het te verklaren waarom juist het herstel van migratieroutes onderbelicht is gebleven in de 11 jaar dat de Aalverordening van kracht is. De visserij beperken was een makkelijke knop om aan te draaien… Die liep in Nederland met 70% terug. Maar overal in Europa werd de visserij op paling sterk beperkt. De Europose Commissie is er in haar evaluatie van de Aalverordening dit voorjaar heel duidelijk over; lidstaten moeten hun aandacht in de komende jaren op het verbeteren van niet-visserij gerelateerde sterfte van paling, waarbij de migratieroutes op de eerste plek komen.

Ontoegankelijk en minder draagkracht

In Nederland kan een stuk minder paling leven dan vroeger. Dat is een feit. De Kader Richtlijn Water heeft in heel Nederland voor schoon water gezorgd. Maar schoon water is ook voedselarm water, waardoor de draagkracht van het oppervlaktewater voor de palingpopulatie drastisch is afgenomen. Er is minder water en het water dat er is kan minder paling bevatten. Zuinig omgaan met wat we wel hebben is daarom het devies; zorg ervoor dat het overgebleven, gezonde leefgebied optimaal toegankelijk is voor jonge paling en dat volwassen paling er ook weer uit kan. Maar zover is het nog lang niet, dat is een proces van decennia.

Daarom moeten we de paling helpen. Je kunt miljoenen besteden aan rapporten, plannen, campagnes en wat al meer. Belanghebbende partijen zoals natuurorganisaties, waterbeheerders en overheden kunnen dat geld ook opstapelen en besteden aan projecten die er echt toe doen en de paling een handje helpen. Voorbeelden van hoe dat kan, zoals case studies en succes stories zijn er te over.

DUPAN helpt graag mee. Klik hier als je met ons wilt samenwerken.

Sterrenchef Martin Kruithof van De Lindenhof uitgeroepen tot Paling Patron 2020

Geplaatst op

10 Juni 2020. Martin Kruithof, Meesterkok en patron-cuisinier van 2-sterren-Restaurant De Lindenhof in Giethoorn, is door Stichting DUPAN uitgeroepen tot Paling Patron van het jaar 2020. De Paling Patron wordt uitgereikt aan mensen die zich inzetten voor de verbetering van de palingstand en het behoud van de Nederlandse palingcultuur.

Alex Koelewijn, voorzitter van DUPAN licht de keuze voor Martin Kruithof toe:

“Deze bijzondere chef draagt de smaaksensatie heel hoog in het vaandel. Maar een goede herkomst en een eerlijk en verantwoord product vindt hij net zo belangrijk. Dat past natuurlijk perfect bij het prachtige dier dat paling heet. Martin maakt van paling een culinair hoogstandje. Hij hecht daarbij belang aan een weloverwogen en verantwoorde keuze: voor paling met ESF-label, waarmee hij bijdraagt aan projecten die de palingstand helpen verbeteren.”

Sterrenchef Michel van der Kroft van ’t Nonnetje in Harderwijk was de vorige PalingPatron. Hij droeg bij deze gelegenheid de award over aan Martin Kruithof. Michel: “Martin is een vakman voor wie ik heel veel respect heb. Hij laat ons genieten van paling in zijn beste vorm, heel puur bereid, waarbij het product echt in zijn waarde wordt gelaten. Ik geef de PalingPatron dan ook met trots door aan Martin.”

Als dank voor zijn verkiezing tot Paling Patron, zette Martin in het water achter zijn restaurant en lodge duizend jonge palinkjes uit. De jonge palingen werden geleverd door een Friese kwekerij, die de jonkies zorgvuldig voorbeidde op de uitzet in de natuur.

Martin Kruithof was zeer ingenomen met de award: “Ik zet me al jaren goed in voor de paling. Niet gek ook, want paling hoort hier; we zitten hier midden in het veengebied de Weerribben. De wateren rondom Giethoorn vormen een prachtig natuurgebied waar de palinkjes op kunnen opgroeien tot gezonde, volwassen palingen. Met het ambassadeurschap van de PalngPatron zal ik graag promotie maken voor ESF-paling.”

DUPAN rijkt sinds 2018 de Paling Patron-award uit. DUPAN is van mening dat de problematiek van de palingstand niet altijd evengoed wordt benaderd, en wil met deze award mensen in de schijnwerpers zetten die op een constructieve manier bijdragen aan de verbetering van de palingstand en een ambassadeur zijn voor de Nederlandse palingcultuur. De award wordt jaarlijks uitgereikt aan een voorvechter uit bijvoorbeeld de wetenschap, natuurbescherming of de sector, die bestaat uit aquacultuur, visserij, rokerij, en ook de horeca.

De mens heeft de leefmogelijkheden van paling in het verleden beperkt: vervuiling, overbevissing, maar vooral het afsluiten van leefgebied door dijken, dammen, sluizen, en de schadelijke effecten van gemalen en waterkrachtcentrales. Daarom wordt paling beschermd door de EU Aalregulering. Die heeft ervoor gezorgd dat komst van jonge paling sinds 2011 weer een duidelijk stijgende lijn laat zien. Met de invoering in 2010 van het Eel Stewardship Fund, in Nederland, maar ook in andere Europese landen, draagt de sector veel bij geld bij aan projecten die de palingstand nog verder helpen verbeteren.

Over de Stichting DUPAN
DUPAN is het samenwerkingsverband van palingkwekers (NeVeVi), palingvissers (netVISwerk) en palinghandelaren (NeVePaling) om het herstel van de palingstand in Nederland te bevorderen. DUPAN beheert het Eel Stewardship Fund® voor Nederland. Naast het herbevolken van Nederlandse wateren met jonge paling, investeert de stichting met dit fonds in het over de dijk naar zee helpen van volwassen palingen en in gericht wetenschappelijk onderzoek.

Op de foto v.l.n.r.:
Alex Koelewijn, voorzitter DUPAN
Martin Kruithof, Patron-cuisinier De Lindenhof, Giethoorn
Michel van der Kroft, Meesterkok restaurant ’t Nonnetje, Harderwijk

3/10 Internationale samenwerking werkt

Geplaatst op

9 Juni 2020

De 10 geboden van DUPAN: deel 3 van 10

DUPAN bestaat dit jaar 10 jaar. In het kader daarvan kijkt DUPAN terug op 10 jaar samenwerking; in Nederland, in Europa, door de overheid, wetenschap, natuurorganisaties en de sector. 10 jaar waarin de wereld rondom paling veranderde van ‘onwetend’ naar ‘bewust’ en waarin met vereende krachten veel werd bereikt.

De EU-Aalverordening No 1100/2007 2007 werd in 2009 ingesteld voor de bescherming, het herstel en het duurzaam gebruik van de Europese aalstand. Maar hoe pakt dit nou eigenlijk uit? De wetenschap is er duidelijk over: beter dan de resultaten die er internationaal zijn geboekt, hadden we niet kunnen verwachten. “Maar,” zeggen critici, “die 40% uitrek van volwassen schieraal is toch nog niet gehaald?” Nee, dat klopt. Het behalen van de 40% was echter niet het doel van deze periode, maar een uiteindelijk te behalen doel. Een doel dat – om biologische redenen – onmogelijk op kortere termijn is te behalen. Dat duurt zeker een mensenleven. Of zoals palingwetenschapper Dr. W. Dekker zegt: “Dat maak ik in mijn leven niet meer mee, maar mijn kleinkinderen wel.”

Wat is er internationaal dan bereikt?

Vóór 2007 – voordat de palingverordening werd aangenomen – stond de palingstand er heel slecht voor, zonder dat iemand zich daar druk om maakte. De goedkeuring van de Aalverordening heeft daar verandering in gebracht: meer bewustzijn, de ontwikkeling van nationale beheerplannen, wijdverbreide beschermingsmaatregelen en een palingsector die zichzelf opnieuw uitvond.

De collectieve actie in heel Europa, onder regie van de Aalverordening, heeft tot succes geleid. De opwaartse trend in de aankomst van jonge paling aan de kusten – na tientallen jaren van neergang – geeft aan dat goed beschermingsbeleid het verschil kan maken. Wat blijkt; complexe problemen – zoals die van paling – kunnen worden teruggedraaid, zelfs als dat probleem zich over 22 lidstaten uitstrekt.

De EU Commissie concludeert “de status van de aal blijft kritiek “. Dat komt wellicht voort uit de vastberadenheid om niet tornen aan het huidige beschermingsniveau, zolang er nog ruimte voor verbetering is. De conclusie combineert in wezen de langetermijn doelstelling (herstel tot 40% van de ongerepte biomassa), met de huidige middelen om dit te bereiken; adequate bescherming, onder goed internationaal bestuur, zoals bereikt door de Aalverordening. Het is dan ook goed mogelijk om de uitvoering van de Aalverordening in heel Europa verder te verbeteren en nog effectiever te laten zijn. Daarvoor zijn verdere ambitie en concrete actie nodig, vooral, zo concludeert de Commissie, met name door betere invoering van niet-visserij gerelateerde maatregelen in veel lidstaten. Als het om visserij gaat, moeten we er juist door ketentransparantie en certificering voor zorgen dat de illegale visserij  – een factor 20 (!) groter dan de legale visserij – wordt uitgebannen. Als we dat bereiken, zal de palingstand dus niet van de ene op de andere dag terug zijn op het historische niveau, maar mag je aannemen dat de stijgende lijn in de komst van jonge palingen aanhoudt, en wordt toekomstige ideaalbeeld wellicht eerder bereikt dan mag worden verwacht.

Lees ook:

–       Internationale wetenschap ziet herstel van de palingstand

–       De paling wordt geenszins met uitsterven bedreigd