De Nederlandse palingconsument is geen massale palingeter, maar is zich wel bewust van het belang van duurzame vis. Een meerderheid ziet paling als delicatesse en is bereid extra te betalen wanneer deze duurzaam is. Dat blijkt uit een recent gehouden enquête door de stichting DUPAN.

Tijdens de Harderwijker Aaltjesdagen op 12 juni werden rond de 1.000 consumenten geënquêteerd. 78% gaf aan wel eens paling te eten, maar de vissoort als delicatesse te zien die slechts enkele keren per jaar wordt genuttigd. 66% van de respondenten koopt soms of altijd duurzame vis. 34% doet dat niet of let er niet op. Een meerderheid van 56% zegt dat paling een duurzame vissoort is. Daaruit is wellicht de krappe meerderheid van 52% te verklaren die zegt extra te willen betalen voor duurzame paling.

William Swinkels, woordvoerder Stichting DUPAN: “De enquête bevestigt ons in ons oordeel dat paling als lekkernij te boek staat die je eet op een speciaal moment en niet als voedsel op het dagelijks menu. Paling wordt niet massaal gegeten en duurzaamheid is daardoor geen topprioriteit bij de consument. Maar als sector zijn wij ons wel degelijk bewust van het feit dat duurzaam beheer van de palingstand een vereiste is voor de toekomst van de paling. Daarom willen wij de consument goed voorlichten over paling in Nederland en ervoor zorgen dat zij paling kunnen kopen die voorzien is van het Duurzaam Paling Fonds-logo. Op die manier zorgen wij voor gelden waarmee wij de palingstand duurzaam kunnen herstellen.”

Vandaag zijn in verschillende delen van Friesland ruim een miljoen jonge palingen uitgezet. Deze massale uitzet is de grootste in een reeks van uitzettingen verspreid door het land, om de palingstand in Nederland te herstellen. De uitzet werd georganiseerd door het Productschap Vis, de Combinatie van Beroepsvissers en de Friese Bond van binnenvissers, in samenwerking met DUPAN, waarin de Nederlandse palingsector is verenigd. Deze uitzet vond plaats in het kader van het herstelproject ‘Uitzet glas- en pootaal 2010’ dat door het Productschap Vis wordt geleid. Het herstelproject wordt mede mogelijk gemaakt door het ministerie van LNV in het kader van het Nederlandse Operationeel Programma ‘Perspectief voor een duurzame visserij’. Het project wordt mede gefinancierd uit het Europees Visserijfonds.

Samenwerking voor herstel
De palingstand in Nederland heeft de laatste decennia een afname laten zien. Over de oorzaak van die afname is nog maar weinig bekend. Vaststaat dat jonge palingen (glasaal) het voedselrijke zoete water in ons land niet of nauwelijks vanuit zee kunnen bereiken, terwijl volwassen exemplaren de weg terug naar zee niet kunnen vinden, om vandaar uit hun voortplantingsgebied op de Atlantische Oceaan te bereiken. Om de palingstand weer op peil te brengen, hebben de palingkwekers, -vissers en -handel/verwerkers, die tezamen 80% van de Nederlandse palingsector vertegenwoordigen, besloten te gaan samenwerken. Daartoe richten zij de Stichting Duurzame Palingsector Nederland (DUPAN) op. Zo moet een bijdrage geleverd worden aan het duurzaam in stand houden van de paling, waarbij ook een gezonde exploitatie van de paling mogelijk blijft.

Investeren
De Stichting DUPAN gaat zich, in samenwerking met het ministerie van LNV, inzetten voor een duurzaam nationaal aalherstelplan waarmee het herstel van deze vissoort wordt gewaarborgd. Aalkweker en bestuurslid van DUPAN William Swinkels: “Wij willen de komende jaren investeren in het uitzetten van glasaal en het duurzaam beheer van de aalstand in Nederland, zodat palingen hier probleemloos kunnen opgroeien. Ook willen wij diepgaand en onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek laten uitvoeren als basis voor een blijvend herstel van de palingstand in de Nederlandse wateren.”

Duurzaam
DUPAN vindt dat er meer inzet nodig is dan waartoe het huidige Aalherstelplan van de overheid verplicht. Maar tegelijkertijd dient er ook onderzocht te worden wat er aan de hand is met de palingstand in Nederland en wat de oorzaken zijn van de afname. Swinkels: “Met een vangstverbod los je het probleem niet op. Wij nemen nu het voortouw voor duurzaam beheer van de paling. Dat duurzame beheer bestaat uit het uitzetten van glasaal en deze vervolgens in de Friese meren, polders en kanalen te laten opgroeien tot gezonde en geslachtsrijpe paling. En tenslotte, wanneer de palingen volwassen zijn, ze een handje te helpen om de open zee te bereiken. Er mag geen tijd meer verloren gaan en daarom wordt nu een begin gemaakt met het op grote schaal uitzetten van glasaal. Ook in de komende jaren gaat dat gebeuren. Daarnaast laten de vissers voldoende geslachtsrijpe aal in de Nederlandse wateren opgroeien om weer naar zee te kunnen uittrekken. Zo dragen de Nederlandse palingvissers ertoe bij dat het herstel van de palingstand wordt veiliggesteld. Daarnaast worden er nieuwe technieken ingevoerd voor een snelle en diervriendelijke methode voor het doden van de paling. En dat alles opdat de consument op een verantwoorde manier kan blijven genieten van de paling als oer-Hollandse lekkernij.“