Dupan helpt migrerende palingen voorbij waterkrachtcentrale Maurik

Nu het trek seizoen van de paling is begonnen zijn we weer druk bezig om geslachtsrijpe palingen onderweg naar de Sargassozee over de dijk te helpen. Dat deden we afgelopen week bij de waterkrachtcentrale en stuw nabij Maurik.

Waterkrachtcentrales, stuwen en gemalen vormen barrières voor trekvissen als de paling. Migrerende palingen kunnen dus wel wat hulp gebruiken. Wij bieden die hulp door tijdens het trekseizoen vóór barrières zoals de waterkrachtcentrale bij Maurik palingen op te vangen en aan de andere kant uit te zetten. De geslachtsrijpe palingen hebben vervolgens vrije doortocht naar zee.

Vattenfall ondersteunt het Paling over de Dijk-project. De energieleverancier laat ook onderzoek doen naar mogelijke oplossingen om migrerende vissen heelhuids voorbij barrières te krijgen.

In het buitenland worden al waterkrachtcentrales gebouwd die visvriendelijker zijn: https://www.powerengineeringint.com/renewables/hydroelectric/fish-friendly-hydropower-plant-makes-debut-in-germany/

Dupan zet de Paling over de Dijk-acties door tot het einde van het trekseizoen, rond eind november.

Lees het volledige persbericht over de Paling over de Dijk actie in Maurik hier.

Dupan en WUR werken samen in onderzoek naar reproductie paling

Afgelopen week stond er een artikel in het NRC over glasaal Volendam en het onderzoek naar de reproductie van paling. Als de paling in gevangenschap kan worden voortgeplant, ontstaat voor de aquacultuur een aanvullende bron van glasaaltjes als pootgoed, zodat zij niet meer geheel afhankelijk is van de natuurlijke populatie. Er bestaan echter diverse hobbels die de productie van dat pootgoed nog altijd in de weg staan.

In het Eel Reproduction Innovation Centre EELRIC (https://www.eelric.eu/), een samenwerkingsinitiatief tussen de Stichting DUPAN en Wageningen University & Research, zien inmiddels twee keer per week tot wel 100,000 palinglarven het levenslicht. Toch is de kwaliteit van de eieren en larven nog vaak ondermaats om de larven grootschalig en succesvol te laten eten. Het nemen van deze hobbel vraagt om onderzoek en ontwikkeling van nieuwe technologieën die de ouderdieren betere eieren laten maken en die de vitaliteit van de larven kunnen verbeteren. Dit zijn de focuspunten waar we ons onderzoek in Wageningen nu op richten zodat de paling behouden kan blijven als natuurvis en consumptievis.

Duizenden jonge palingen voor Kampen en Genemuiden

Op zaterdag 5 juni zijn in de gemeenten Kampen en Zwartewaterland zo’n 12.500 jonge palingen uitgezet in het Ganzendiep, de Goot en het Zwartewater. Dit gebeurde op initiatief van peurvereniging KIJG. Traditioneel organiseert KIJG dit natuurproject in samenwerking met De Stadserven Kampereiland e.o., de gemeenten Kampen en Zwartewaterland en de Stichting DUPAN. Met deze uitzet van jonge palingen wordt op geheel vrijwillige basis bijgedragen aan het vergroten van de palingstand in Nederland.

Burgemeester Bort Koelewijn en wethouders Jan Peter van der Sluis en Geert Meijering van de gemeente Kampen en wethouder Maarten Slingerland van de gemeente Zwartewaterland assisteerden bij de uitzet van de palinkjes. De peurvereniging bracht via haar leden geld bijeen voor de aankoop van de jonge visjes. De Stichting DUPAN heeft via het Eel Stewardship Fund® het totale bedrag verdubbeld tot 5.000 euro. KIJG en DUPAN dragen duurzaamheid hoog in het vaandel. De hoeveelheid paling die KIJG uitzet, is dan ook vele malen groter dan er door de 40 actieve leden van de peurvereniging op jaarbasis wordt gevangen.

Dat vangen van de paling doen de verenigingsleden volgens een eeuwenoude traditie. Een peur is een kluwen van regenwormen, die de peurder ’s nachts aan een korte hengel in het water hangt. Palingen die op zoek zijn naar voedsel, zuigen zich aan de wormen vast. Met een korte ruk hengelt de peurder de palingen vervolgens binnenboord. Er komt dus geen haakje aan te pas.

De uitzetdag van peurvereniging KIJG werd dit jaar voor de twaalfde maal georganiseerd. De editie van vorig jaar ging door Covid-19 helaas niet door. De vereniging is blij dat het dit jaar weer kon. Het levert leverde een spectaculair schouwspel op van de vele duizenden wegzwemmende palinkjes. De paling heeft vanuit deze wateren de mogelijkheid naar het IJsselmeer te zwemmen en van daaruit, nadat deze volwassen is, naar zee te gaan.

Jonge palingen uitzettenBurgemeester Bort Koelewijn van de gemeente Kampen (2e links) assisteert bij de uitzet van jonge paling, samen met wethouder Maarten Slingerland van de gemeente Zwartewaterland (links), wethouder Jan Peter van der Sluis van de gemeente Kampen (2e rechts) en Johan van Heerde van KIJG.

Voorzitter Dupan op cameraJonge paling uitzetten is goed nieuws!

Grote actie voor groei palingstand in Nederland


Europees Fonds voor
Maritieme Zaken en Visserij

Op verschillende plaatsen in Nederland zijn op woensdag 26 mei in totaal rond de 500.000 jonge palingen uitgezet. Deze grootschalige actie werd uitgevoerd in opdracht van het ministerie van LNV om de Nederlandse palingstand te vergroten en vormt een onderdeel van het Europese herstelprogramma. De palingen zijn uitgezet in Friesland, in het Zwartewater, het Amstelmeer en in de Kromme Mijdrecht.

De palingstand toont een voorzichtig stijgende lijn sinds 2011, na invoering van een herstelplan door de EU. De uitzet van grote hoeveelheden jonge palingen is een van de maatregelen uit dat plan. De groei van de palingstand is meetbaar door de aanwas van jonge paling aan de Europese kusten. De jongen proberen in de winter en het vroege voorjaar via de kusten het zoete water van Europa binnen te komen. De kusten zijn echter vrijwel ondoordringbaar voor de naar schatting 1,5 miljard jonge palingen die jaarlijks aankomen. Daarom wordt een deel opgevangen voor uitzetprogramma’s in heel Europa.

De honderdduizenden jonge palingen die in Nederland zijn uitgezet, werden opgevangen in de riviermondingen van Frankrijk als geheel doorzichtige glasaaltjes. Ze zijn daar op de golfstroom naar toe gedreven, nadat ze 6.000 kilometer verderop in de Sargassozee (Bermudadriehoek) zijn geboren. Vanuit Frankrijk zijn ze naar een Nederlandse kwekerij gebracht, waar ze enkele maanden in quarantaine verbleven om aan te sterken. Deze wat sterkere jonge paling, die pootaal wordt genoemd, heeft naar verwachting een goede overlevingskans in onze natuur.

Herbevolking met rond de 3 miljoen jonge palingen in Nederland

Dit voorjaar zijn er op verschillende plaatsen in Nederland jonge palingen uitgezet, 2,5 miljoen als glasaal en een half miljoen als enkele maanden oude, wat sterkere pootaal. In totaal rond de 3 miljoen. Bij deze aantallen wordt in veel uitzetgebieden de maximale hoeveelheid voor herbevolking bereikt (meer paling kan in die gebieden niet leven). De uitzetgebieden zijn geselecteerd door de overheid.
Wanneer de jongen tot volwassen palingen (zogenaamde schieralen) zijn uitgegroeid, kunnen ze vanuit de geselecteerde gebieden vrijuit naar de Atlantische Oceaan zwemmen om in de Sargassozee voor nageslacht te zorgen, dat vervolgens na een tot twee jaar weer aan de Europese kusten wordt verwacht.

Betrokken instanties

Deze uitzet is mede mogelijk gemaakt door het Ministerie van LNV. Voor de aankoop van glas- en pootaal is steun verleend vanuit het Europees Fonds voor Maritieme zaken en Visserij.

pootaal tellen
De pootaal wordt geteld en gewogen.


De jonge palingen zijn op krachten gekomen in een kwekerij.

Randmeren zijn miljoenen palingen rijker


Europees Fonds voor
Maritieme Zaken en Visserij

In Randmeren zijn woensdag 3 maart 2,5 miljoen jonge palingen uitgezet. De glasaaltjes kwamen per vrachtwagen uit Frankrijk aan. Op de kade in de havens van Elburg, Harderwijk en Huizen werden ze gewogen en geteld, waarna ze in de natuur zijn vrijgelaten.

De uitzet van deze uitzonderlijk grote hoeveelheden jonge palingen (glasaal) is mogelijk door de gestegen aanwas van glasaal aan de Europese kusten. Sinds 2011 neemt de hoeveelheid glasaal aan de Europese kusten weer toe (ICES-rapport 2019), na decennia van achteruitgang. Omdat de Nederlandse kusten ondoordringbaar zijn voor jonge palingen, wordt een deel van deze glasaal zie zich in Frankijk massaal ophoopt, in Nederland uitgezet.

Er is rond de 800 kilo glasaal uitgezet in de Randmeren. Dat zijn ongeveer 2.500.000 jonge palingen.

Dit voorjaar worden er op verschillende plaatsen in Nederland jonge palingen uitgezet. Naar verwachting zullen rond de 3 miljoen jonge palingen de natuur versterken. Bij deze aantallen wordt in veel uitzetgebieden de maximale hoeveelheid voor herbevolking bereikt (meer paling kan in die gebieden niet leven). De gebieden die voor herbevolking zijn geschikt, zijn geselecteerd door de overheid. Als de glasalen tot volwassen palingen (zogenaamde schieralen) zijn uitgegroeid, kunnen ze vanuit de uitzetgebieden vrijuit naar de Atlantische Oceaan zwemmen om in de Sargasso Zee voor nageslacht te zorgen.

Samenwerkende partijen

Deze uitzet is mede mogelijk gemaakt door het Ministerie van LNV. Voor de aankoop van glas- en pootaal is steun verleend vanuit het Europees Fonds voor Maritieme zaken en Visserij.

Het project is medegefinancierd door het Eel Stewardship Fund (ESF®) en gecoördineerd door Stichting DUPAN.

Teilen met glasaal klaar voor uitzet

Tellen en wegen van de glasaaltjes

HK3 op het Drontermeer

Uitzet van glasaal in het Drontermeer

Aantal gecertificeerde glasaalvissers binnen één seizoen verdubbeld

Met de certificering van nog eens 106 vissers, heeft de Sustainable Eel Group (SEG) bekend gemaakt dat het aantal Franse glasaalvissers binnen het seizoen 2020/2021 is verdubbeld. SEG verwacht dat aan het einde van het seizoen de meerderheid van de vissers gecertificeerd is, waardoor verantwoorde paling binnen een jaar in heel Europa beschikbaar zal zijn.

De recent gecertificeerde glasaalvissers voldoen aan de strenge eisen volgens de SEG-norm voor de vangst en levering van verantwoorde glasaal (jonge paling). Er zijn nu 219 vissers bij deze vrijwillige standaard aangesloten, waarmee zij zich inzetten voor een duurzame toekomst voor de paling. Meer dan 40 vissers doorlopen op dit moment het certificeringsproces. In totaal zijn er in Frankrijk zo’n 520 glasaalvissers met een vergunning. SEG verwacht dat de meerderheid daarvan aan het einde van het seizoen gecertificeerd zal zijn, waardoor het grootste deel van de glasaalvangst aan de strenge eisen van de SEG-standaard voldoet. Dat betekent een grote winst voor de verduurzaming van de palingsector. In Nederland is inmiddels 90% van de gehele sector, van palingkwekerij, -rokerij en handel tot aan de consument, gecertificeerd volgens de SEG-Standaard.

Het Europese palingbestand liet decennialang een daling zien. In 2009 werd een EU-verordening ingesteld, voor de bescherming en het duurzaam gebruik van het palingbestand. Met die verordening werd de visserij verminderd, de verkoop buiten de EU verboden en regelgeving ter verbetering van leefgebieden en migratiemogelijkheden ingevoerd. Om duurzaam gebruik van het bestand mogelijk te maken, heeft SEG in 2010 een standaard ontwikkeld, als gedragscode voor glasaalvissers, -handelaren, palingkwekerijen en -leveranciers. Een groep van 12 glasaalvissers op de Seudre en Gironde bij Royan werd in 2011 als eerste gecertificeerd. Naarmate de bekendheid van de standaard en de vraag uit de markt naar duurzaamheid toenam, nam ook het aantal gecertificeerde glasaalvissers toe. Ongeveer 56 ton glasaal, 13% van het geschatte jaartotaal van 440 ton (1,3 miljard visjes) wordt jaarlijks in Frankrijk gevangen. Het merendeel is bestemd voor herbevolking van de Europese binnenwateren, om zo het aantal paling te vergroten en de soort te helpen herstellen. Ongeveer 16 – 20 ton (4% van het jaartotaal) wordt verkocht aan palingkwekerijen om op te kweken tot paling of voor glasaal voor consumptie. In Nederland en Duitsland is vrijwel de gehele palingkwekerij en -handel inmiddels gecertificeerd

Voor bedrijven in de SEG-gecertificeerde handelsketen die SEG-gecertificeerde glasaal willen inkopen, is er nu voldoende aanbod om aan de vraag te kunnen voldoen. Een volledig register van SEG-gecertificeerde leveranciers is te vinden op: https://www.sustainableeelgroup.org/seg-certificate-register/

Gecertificeerde glasaal visserij

Smokkel van jonge paling naar China volledig ingestort

De smokkel van glasaal – jonge paling – naar China is dit seizoen in sterke mate teruggedrongen van – geschat – 100 ton naar een gerapporteerde 5 ton. De glasaalsmokkel vormde de afgelopen 10 jaar de grootste bedreiging voor de palingstand in Europa. De Duitse wetenschapper en palingexpert Florian Stein spreekt van “een crash van de illegale palinghandel”. Het instorten van de illegale handel is een succes voor de Sustainable Eel Group en de palingsector.

In het seizoen 2017-2018 werd volgens Europol 100 ton glasaal naar China gesmokkeld. Door een reeks van gecoördineerde acties onder leiding van Europol, met invallen, inbeslagnames en arrestaties, werden de smokkelaars afgelopen jaar stevig aangepakt. In het seizoen 2018-2019 werd nog maar 5 ton Europese glasaal in China gerapporteerd.

De autoriteiten kwamen de grootschalige smokkel op het spoor, mede door het onderzoekswerk van de Sustainable Eel Group. Deze organisatie van wetenschappers, natuurorganisaties en de palingsector zet zich in voor bescherming van de palingstand en een keurmerk voor volledig traceerbare paling.

Alex Koelewijn, voorzitter van Stichting DUPAN looft het werk van de Sustainable Eel Group: “De jarenlange inspanningen, om de smokkelproblematiek onder de aandacht te brengen van de opsporingsautoriteiten, werpen nu zijn vruchten af. Dankzij de investeringsbereidheid via het palingfonds ESF door de sector en de samenwerking met wetenschappers, is er nu volop aandacht voor wat ook wel ‘World’s biggest wild life crime’ wordt genoemd. We kunnen onze aandacht weer vestigen op de invoering van een keurmerk voor ketentransparantie waardoor de smokkel nog verder kan worden teruggedrongen.”

De daling van de smokkel in 2019 zet zich naar alle waarschijnlijkheid door in 2020, nu de handelsbeperkingen door de wereldwijde Corona-uitbraak het vliegverkeer sterk heeft ingeperkt.

illegale smokkel glasaal naar china
Inbeslagname van koffers vol glasaal in Spanje in 2018

Meer achtergrondinformatie over palingsmokkel: https://www.sustainableeelgroup.org/trafficking-updates/

Paling is kampioen in gezonde vetten

Goede en foute vetten

Foute vetten zijn verzadigde vetten (met de V van verkeerd). Goede vetten zijn de onverzadigde (met de O van Okee). Simpele stelregel voor vis: vis die van nature vet is, is heel goed voor je gezondheid. Vis die vet is door de bereiding (lees: de frituur) is minder goed. Van nature vette vis bevat veel onverzadigd vetzuur. Door een- of tweemaal per week deze vette vis te eten, krijgt je lichaam voldoende gezonde vetten binnen. Voorbeelden van gezonde vette vis zijn paling, zalm, makreel en haring. https://www.hartstichting.nl/gezond-leven/gezond-eten/vetten/vetten-in-vis

Vetzuren uit vis zijn voor de gezondheid. Vooral Omega 3 kent veel positieve gezondheidseffecten, met name voor het verlagen van de kans op hart- en vaatziekten: https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/omega-3.aspx

Omega 3-vetzuren zijn meervoudig onverzadigde vetzuren. De bekendste zijn alfa-linoleenzuur (ALA) en de vetzuren die vooral in vis voorkomen: eicosapentaeenzuur (EPA) en docosahexaeenzuur (DHA).

Enkelvoudige onverzadigde vetzuren hebben een gunstig effect op het cholesterolgehalte. Olijfolie, pinda’s, arachideolie en vetten in vruchten zoals avocado’s zijn bronnen van enkelvoudig onverzadigde vetzuren.

Paling is van nature rijk aan enkelvoudige (ca.20%) én meervoudige onverzadigde vetzuren (ca.10%) en is een van de vetste vissoorten. Tot wel 38% van het visvlees van paling bestaat uit vetzuren. Dat maakt paling tot een kampioen in gezonde vetten.

10/10 We moeten zuinig zijn op de Aalverordening

De 10 geboden van DUPAN: deel 10 van 10

DUPAN bestaat dit jaar 10 jaar. In het kader daarvan kijkt DUPAN terug op 10 jaar samenwerking; in Nederland, in Europa, door de overheid, wetenschap, natuurorganisaties en de sector. 10 jaar waarin de wereld rondom paling veranderde van ‘onwetend’ naar ‘bewust’ en waarin met vereende krachten veel werd bereikt. 

De Aalverordening, daar moeten we zuinig op zijn!

Wat goed is moet je niet veranderen. Als je iets wat goed is repareert, gaat het stuk. In de politiek zie je vaak dat partijen iets willen veranderen om er hun stempel op te kunnen drukken, niet om het beter te maken. Zoals president Trump die van Obamacare af wil. Niet omdat het niet goed is, maar omdat hij het dan Trumpcare kan noemen.

Het veranderen van de Aalverordening, stukrepareren dus, leidt tot nieuw beleid dat juist niet werkt, terwijl de Aalverordening bewezen ‘fit for purpose’ is, zoals de Commissie zelf concludeert. (Fit for purpose betekent overigens niet dat het in elke lidstaat tot in de details is uitgevoerd. Ruimte voor lokale verbetering is er zeker, DUPAN zal daar internationaal aandacht voor blijven vragen.)

In het artikel van het Engelse gezaghebbende magazine Eurofish van afgelopen week, wordt de uitwerking van de Aalverordening overzichtelijk uit de doeken gedaan. Algemene conclusie: “het internationale aalbeheer werpt zijn vruchten af”.

Het artikel is een samenvatting van het aal-congres dat dit voorjaar plaatsvond in Potsdam bij Berlijn en waar de internationale wetenschap, natuurorganisaties, overheden en de sector hun bevindingen toonde.

Geen woorden maar daden: ruim een miljoen per jaar voor verbetering

10 Jaar geleden koos DUPAN er heel bewust voor, onder het motto “geen woorden maar daden”, om niet te debatteren en krom te praten wat recht is, maar om daadwerkelijk een bijdrage te leveren aan de verbetering van de palingstand. De sector zamelt elk jaar ruim een miljoen euro in, die wordt besteed aan:

  • Natuurprojecten voor een betere palingstand in de zoete wateren, zoals de uitzet van jonge paling in geselecteerde gezonde habitat.
  • Herstellen van de levenscyclus door het terug naar zee helpen van volwassen paling. (Samen met herbevolking noodzakelijk zolang migratieroutes geblokkeerd zijn.)
  • Wetenschappelijk onderzoek naar onder andere het leven van de paling maar ook kunstmatige voortplanting, om uiteindelijk tot effectiever natuurbeheer te komen.
  • Certificering van visserij, aquacultuur en palinghandel.
  • Internationale samenwerking aan verduurzaming en natuurbeheer.

Feit is, dat de palingsector vandaag de dag met veel maatschappelijke verantwoordelijkheid omgaat met wat de natuur ons biedt. ‘stewardship’ dus, of in goed Nederlands: ‘rentmeesterschap’. Een sector waar bij alle spelers – van visserij tot kweek en handel – het besef heerst dat een goed beheerde palingstand cruciaal is voor de toekomst. Een sector ook die klaar is voor de toekomst, met het ‘Palingfonds’ (Eel Stewardship Fund, afgekort ESF) als inkomstenmodel waaruit maatregelen, oplossingen, natuurprojecten, verbeteringen in de manier van werken en certificeringen kunnen worden bekostigd. Een sector die bovendien is geëquipeerd om de maatregelen van het Aalbeheerplan optimaal uit te voeren.

Geen volgers maar leiders

In 2010 namen we al het voortouw. In Nederland en sindsdien ook elders in Europa helpen wij vergelijkbare organisaties met het vormgeven en ontwikkelen van ‘stewardship’. Dat doen we transparant door actieve deelname in de Sustainable Eel Group en een zetel in de Eel Stewardship Association. DUPAN blijft de komende jaren deze leidende rol vervullen; we signaleren, stippelen de juiste weg uit naar werkbare oplossingen, effenen het pad en nemen partijen bij de hand waarmee we onze gezamenlijke doelen sneller kunnen behalen dan is voorgeschreven. Daarbij hopen we dat Brussel óns advies volgt, zodat we samen zuinig kunnen zijn op een doordachte Aalverordening die werkt.